سعدی شیرازی: شاعر جاودانه پارسی زبان

سعدی شیرازی: شاعر جاودانه پارسی زبان

• ایران, سعدی شاعر ایرانی

فهرست مطالب تغییر زندگی سعدی شیرازی نوشته‌های سعدی شیرازی از زیارتگاه سعدی به سعدیه نیز یاد می‌شود هنگام بازدید از شیراز، یکی از جاذبه‌های دیدنی مقبره سعدی است که به سعدیه نیز معروف است. سعدی شیرازی که هم در شیراز به دنیا آمد و هم مدفون شد، یکی از بزرگ ترین شاعران ادبیات فارسی به شمار می رود. آثار او تأثیر عمیقی بر فرهنگ فارسی گذاشته و همچنان الهام بخش خوانندگان در سراسر جهان است. او به خاطر هنر شاعری، کیفیت نوشتارش، و بینش عمیق اجتماعی و اخلاقی در آثارش مشهور است. این ویژگی ها باعث شده تا او این عنوان را به دست آورد برای سفر به سعدی شاعر ایرانی با اینجا تریپ برنامه ریزی کن تا سعدی شیرازی: شاعر جاودانه پارسی زبان نهایت لذت را ببری! با ... بیشتر آشنا شوید.

2

زندگانی سعدی شیرازی

The Life of Saadi Shirazi

سعدی شیرازی، یکی از مشهورترین شاعران ایرانی، در قرن سیزدهم در شیراز متولد شد. او نام سعدی را از شاهزاده محلی سعد بن زنگی برگزید. سال تولد دقیق او نامشخص است، برخی منابع سال 1200 را پیشنهاد می کنند، در حالی که برخی دیگر آن را بین 1213 و 1219 تخمین می زنند. سعدی در اثر گلستان خود، که در سال 1258 نوشته شده است، خود را فردی 50 ساله معرفی می کند که هنوز احساس ساده لوحی و کمبود می کند. در تجربه زندگی سعدی در جوانی پدرش را از دست داد، اما خاطرات دوران کودکی حضور در جشنواره ها را با او در شعرش به یاد می آورد. در سال 1225 سعدی برای سفر و کاوش در سرزمین های بیگانه شیراز را ترک کرد. این در زمانی بود که مغول ها به استان فارس حمله می کردند. سعدی پس از ترک شیراز در دانشگاه نظامیه بغداد عراق ثبت نام کرد. در آنجا به تحصیل دروس وسیعی از جمله علوم اسلامی، حقوق، حکومت‌داری، تاریخ، ادبیات فارسی و کلام اسلامی پرداخت. سعدی در منظومه گلستان خود از تحصیل نزد دانشمند نامدار ابوالفرج بن جوزی یاد می کند. آشفتگی پس از حمله مغول به خوارزم و ایران، سعدی را بر آن داشت تا سی سال را به سفرهای خارجی بگذراند. او از طریق آناتولی سفر کرد و در آنجا از بندر آدانا دیدن کرد و با مالکان غازی در نزدیکی قونیه ملاقات کرد. سوریه، جایی که او به قحطی در دمشق اشاره کرد. مصر، جایی که او موسیقی، بازاریان، روحانیون و نخبگان را توصیف کرد. و عراق که بندر بصره و رود دجله را در آنجا کاوش کرد. سعدی نیز به بیت المقدس سفر کرد و به زیارت مکه و مدینه پرداخت. سعدی تجربه ای را بازگو می کند که گویا توسط فرانک ها اسیر شده و در سنگرهای قلعه طرابلس واقع در لبنان امروزی کار می کند. با این حال، این روایت، مانند بسیاری از دیگر داستان‌های «زندگی‌نامه‌ای» او، مشکوک تلقی می‌شود. سعدی که بیش از بیست سال به دلیل تهاجمات مغول مجبور به ورود به اردوگاه های آوارگان منزوی شده بود، با طیف متنوعی از مردم از جمله راهزنان، امامان، افراد ثروتمند سابق، رهبران نظامی، روشنفکران و شهروندان عادی مواجه شد. او شب‌های دیروقت را در چایخانه‌های دورافتاده می‌گذراند و با بازرگانان، کشاورزان، واعظان، مسافران، دزدان و اهل تصوف گفتگو می‌کرد. این مجموعه غنی از تجربیات عمیقاً بر کار او تأثیر گذاشت و منعکس کننده مبارزات و رنج های مردم عادی ایرانی در جریان حمله پرآشوب مغول بود. سعدی سرانجام به ایران بازگشت و با دوستان دوران کودکی خود در اصفهان و شهرهای دیگر متحد شد. او قبل از سال 1257 شمسی راهی شیراز شد، در همان سالی که کار بوستان را به پایان رساند. او در این مقطع از زندگی اش در اواخر چهل سالگی بود. پس از بازگشت، شیراز تحت فرمان اتابک ابوبکر بن سعد بن زنگی (60-1231)، حاکم سلغوریان فارس بود. او سال‌های پایانی زندگی‌اش را در شیراز زادگاهش گذراند و در آنجا احترام زیادی هم از سوی حاکمان محلی و هم از سوی جامعه به دست آورد. وی بین سالهای 1291 تا 1294 در شیراز درگذشت.

3

نوشته های سعدی شیرازی

Saadi Shirazi’s Writings

تاریخ های کلیدی در زندگی سعدی به اتمام دو اثر مشهور او مربوط می شود: بوستان (باغستان) و گلستان (باغ گل سرخ). بوستان در اواخر 1257، اندکی پس از بازگشت به شیراز تکمیل شد و گلستان در سال 1258، سال بعد، به پایان رسید. سعدی پیشگام شاعر ایرانی بود که نوشته هایش را به زبان های اروپایی ترجمه کرد. آندره دو رایر اولین حرکت را در سال 1634 با ترجمه بخش هایی از گلستان به فرانسوی انجام داد. به دنبال آن در سال 1651 ترجمه لاتینی انجام شد و در سال 1654 آدام اولئاریوس ترجمه های کامل آلمانی بوستان و گلستان را منتشر کرد. گوته شاعر نامدار آلمانی از آثار سعدی الهام گرفته است. او اقتباس هایی از اشعار سعدی از بوستان و گلستان را در مجموعه دیوان غرب اوستلیچر خود آورده است. گلستان سعدی اثری منثور بسیار تأثیرگذار در سنت ادبی فارسی است. تقدیم به اتابگ سلغوری فارس، معفرالدین ابوبکر بن. سعد ب. زنگی، مجموعه ای از اشعار و داستان است که به دلیل حکمت عمیق و استناد فراوان شهرت دارد. بوستان اثری است که تماماً در شعر حماسی نوشته شده است. این داستان دارای داستان هایی است که فضایل ارزشمند در اسلام مانند عدالت، سخاوت، حیا و قناعت را به وضوح نشان می دهد. این متن همچنین تأملاتی را در مورد رفتار و اعمال وجد آلود دراویش ارائه می دهد.

4

از زیارتگاه سعدی به سعدیه نیز یاد می شود

The Saadi Shrine also referred to as Sa’diyeh

آرامگاه سعدی یا ساعدیه که در کنار باغ دلگشا در شمال شرقی شیراز قرار دارد، در اصل خانقاهی بوده است که سعدی آخرین سال های عمر خود را در آن گذرانده است. در اصل شمس الدین محمد صاحب دیوانی مقبره ای بر آرامگاه سعدی ساخت. ابن بطوطه خاطرنشان کرد که بازدیدکنندگان لباس های خود را در حوض مرمری نزدیک می شستند، سنتی که اعتقاد بر این است که خواص درمانی دارد. این عمل حتی قبل از ظهور اسلام و احتمالاً قبل از زمان سعدی در بین مردم شیراز رایج بوده است. خانقاه وقف شده به سعدی توسط یعقوب ذوالقدر، حاکم فارس در سال 1589 (998 هجری قمری) ویران شد. محمد تقی بهروزی معتقد است که این ویرانی به دلیل سنی بودن سعدی بوده است. بعدها علی اکبر قوام الملک شیرازی، از علمای ممتاز شیرازی، سنگ قبر اصلی را با کتیبه ای از بوستان سعدی جایگزین کرد. این سنگ قبر اصلاح شده تا به امروز حفظ شده است. در زمان کریمخان زند (1773) مقبره ای باشکوه از گچ و آجر بر روی آرامگاه سعدی ساخته شد. ساختمان دارای یک راهرو در سطح پایینی بود. در شرق این راهرو آرامگاه سعدی قرار داشت که با روکش چوبی محصور شده بود و اتاق دیگری در ضلع غربی بقایای بقایای شوریده شیرازی، شاعر نابینای شیرازی، بنا به میل او قرار داشت. طبقه فوقانی طرح طبقه پایین را منعکس می کرد، اما به احترام سعدی، هیچ اتاقی در بالای اتاق شرقی که مقبره او قرار داشت ساخته نشد. مقبره سعدی در دوران قاجار مورد توجه قرار گرفت و در حال مرمت و بازسازی بود. بعداً حبیب الله خان قوام الملک دستور تعمیرات و مرمت بیشتر قسمت هایی از مقبره را صادر کرد. در سال 1949 بود که معماران محسن فروغی و علی صادقی مأمور شدند مقبره جدیدی برای سعدی طراحی کنند. ساخت و ساز در مارس 1951 با طراحی الهام گرفته از کاخ چهل ستون اصفهان و ترکیب عناصر معماری مدرن و کلاسیک آغاز شد. این مقبره با باغی به مساحت 7700 متر مربع در سال 1332 تکمیل شد و با حضور محمود حسابی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و علی اصغر حکمت رسماً به روی عموم بازگشایی شد. در همین روز از مجسمه سعدی که توسط ابوالحسن صدیقی حجاری شده بود در دروازه اصفهان رونمایی شد. گنبد بقعه با کاشی های فیروزه ای رنگ و پایه آن از سنگ های سیاه رنگ ساخته شده است. ستون ها و جلوی رواق ها از سنگ گرانیت قرمز ساخته شده است. نمای مقبره با سنگ تراورتن پوشانده شده و دیوارهای داخلی با سنگ مرمر ساخته شده است. مقبره در مرکز یک ساختار هشت ضلعی قرار دارد. در هفت ضلع مقبره کتیبه های گلستان، بوستان و تک قافیه سعدی (قصیدس) نوشته ابراهیم بوذری به چشم می خورد. علاوه بر این، کتیبه ای از علی اصغر حکمت جزئیات ساخت آرامگاه را نشان می دهد. در ورودی اصلی باغ که توسط معمار مشهور آندره گدار طراحی شده است، بیتی از سعدی به چشم می خورد. در جلوی رواق، حوضی وجود دارد که بازدیدکنندگان به امید تحقق آرزوهایشان سکه می اندازند. قنات زیرزمینی یا قنات به عمق 10 متر از زیر باغ جاری می شود و به حوض ماهی می ریزد. در سمت چپ مقبره، یک حوض ماهی هشت ضلعی وجود دارد. گمان می رود که سعدی در ابتدا حوضچه های مرمری کوچکی در نزدیکی آرامگاه خود داشته است. کاشی کاری حوض که مشخصه دوره سلجوقی است توسط کاشی‌کار معروف به نام تیرانداز طراحی و توسط سازمان میراث فرهنگی در سال 1372 اجرا شد. یک اندام نهفته کافی است، برای اینکه بقیه گرز را احساس کنند.